Osmanlı Coğrafyasında Ermenilerin Demografik Yapısı

• Osmanlı Nüfus Sayımları ve Ermeniler

  Prof. Dr. Servet Mutlu

  Osmanlı İmparatorluğu’nda 19. yüzyılın sonlarına doğru her bir azınlığın ayrılıkçı talepleri sebebiyle nüfusları ve bu nüfusların bulunduğu coğrafi yöredeki toplam nüfusa oranı konusu önemli bir mesele oluşturmuştur. Merkez tarafından yapılan nüfus sayımları da azınlıklar tarafından güvenilmez olarak değerlendirilmiştir. Bu makalede Osmanlı nüfus sayımlarının azınlıkların iddiaları karşısında ne kadar doğru olup olmadığı ortaya konulacaktır. Osmanlılar, vergi…

• XVI. Yüzyılda Adıyaman’da Ermeniler

  Yrd. Doç. Dr. Mehmet Taştemir

  Adıyaman bölgesinin 958 yılında Bizans hâkimiyetine girmesiyle bölgede Ermeni nüfusu artış göstermiştir. Takip eden yıllarda birtakım Ermeni Beyleri ile Bizans yönetimi arasında anlaşmazlıklar meydana gelmiş ve bunun sonucunda bazı Ermeniler eski Rum bölgeleri olan Sivas, Kayseri, Maraş, Antep ve Kilikya bölgelerine sevk edilmişlerdir. (Demirkent, 1979, s . 235). Malazgirt savaşından sonra Anadolu kapılarının Türklere açılmasıyla…

• XIX. Yüzyıl Sonu XX. Yüzyıl Başlarında Maraş ve Zeytun’un Demografik Yapısı İçinde Ermeni Nüfusu

  Doç. Dr. Nejla Günay

  Maraş, Osmanlı Devleti’nde 1867 yılında yapılan idari düzenlemeler sonucunda Halep Vilayeti’ne bağlı bir sancak hâline getirildi. Maraş Sancağı’nın kazaları da şunlardı: Maraş merkez kazası, İslâhiye, Zeytun, Elbistan, Göksun, Andırın, Bulanık, Pazarcık ve Hassa. Daha sonra yapılan idarî düzenlemelerde Maraş’ın konumunda bir değişiklik olmamakla beraber Elbistan, Zeytun, Pazarcık ve Andırın Maraş’a bağlı kazalar olarak belirlendi. Maraş,…

• Adıyaman Ermeni Tarihine Kısa Bir Bakış

  Yrd. Doç. Dr. Murat Gökhan Dalyan

  Adıyaman’da Ermeni varlığına IV. Asırdan itibaren rastlanır. Ateşperest oldukları için Arevebaşt (güneşe tapınan) veya Arevorti (güneşin oğlu) diye adlandırılmaktaydılar. Arevortiler Adıyaman bölgesinde yaşamaktaydılar (Mateos, 1989, s. 278). İslam orduları 639 yılından itibaren burayı ele geçirdiler. Araplar bölgeyi küçük Ermeniye’nin parçası saydılar (El-Belazuri, 1955, s. 197-248-251-282-283; Ağırakça, 1996, s. 95-96; Bulduk, 2004, s. 13). Mezhep farklılıkları…

• Van Gölü Çevresinde Ermeni Nüfusu Hakkında Tespitler

  Prof. Dr. Orhan Kılıç

  Ermenilerin Van Gölü çevresindeki siyasî varlığı ile ilgili ilk bilgilere 9. yüzyılın ilk yarısından itibaren rastlanmaktadır. Bu yüzyılın ilk yarısında bölgede hâkim unsur Abbasîler olmasına rağmen, Abbasî-Bizans ve Abbasî-Ermeni prensleri mücadelesi görülür (Yıldız, 1980, s. 154). Van bölgesindeki Ermeni hanedanları, 9. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, hâkim devletlere bağlı olarak yarı bağımsız bir şekilde yaşamışlardır. 10….

• 1914 Nüfus İstatistiğine Göre Ermeni Cemaatinin Nüfusu

  Orhan Sakin

  “Memâlik-i Osmâniyye’nin 1330 Senesi Nüfûs İstatistiki” adını taşıyan kitapçık, Dâhiliye Nezâreti Sicil-i Nüfûs İdâre-i Umûmiyyesi tarafından hazırlanarak 1336 ( 1920) senesinde yayımlanmıştır. 1321 (1905) senesinde yapılan nüfus sayımı ve sayım sonrası oluşturulan nüfus kayıt sistemine dayanmaktadır. 1905 sayımı, Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda başlatmış olduğu nüfus sayımlarının sonuncusudur (Sakin, 2011, s. 189-194). Uzun bir hazırlık safhasından…

• Güney Kafkasya’da Ermeni Nüfusu (19. Yüzyıl)

  Doç. Dr. Hayri Çapraz

  Çarlık Rusya’sının Güney Kafkasya’da Nüfus Politikası 19. yüzyılda Güney Kafkasya’nın nüfus yapısı büyük çoğunluğu oluşturan başlıca iki gruba ayrılmaktadır: Müslüman ve Hıristiyan. Çok az sayıda da olsa Museviler de bulunmaktadır. Müslüman grubun büyük çoğunluğunu Türkler oluştururken, Hıristiyan grubu ise Gürcüler oluşturmaktadır. Müslümanlar Güney Kafkasya’nın doğu ve güneydoğu kısmında nüfus yoğunluğuna sahiptirler. Kuzey ve güney Dağıstan,…